Nhân đọc bài “Tại sao ve sầu miền Nam Hoa Kỳ xuất hiện trong những chu trình số nguyên tố chính xác?” của tác giả Natalie Wolchover đăng trên báo mạng LiveScience.com hôm 19/05/2011 , tôi hết sức ngạc nhiên đầy thích thú. Cách đây 7 năm, tháng 5, 2004 tại nơi tôi ở phía bắc Virginia, hàng loạt ve sầu (Cicada) xuất hiện đầy dẫy trên các cây cối, trên tường, trên vách. Chúng bò, chúng bay loạn xạ. Từ nhà tôi đến sở làm trên 25 dặm (40 km) mà nghe tiếng chúng kêu đều đều rền trời như không bao giờ dứt, tương tự âm thanh tiếng động cơ máy bay đang trên cao độ tuyệt đối từ Hoa Kỳ về Narita, Nhật.
Năm nay là một năm của ve sầu ở miền nam nước Mỹ. Từ năm 1998, nhóm ve sầu Great Southern Brood -là một trong những nhóm ve sầu xuất hiện đồng loạt lớn nhất trên thế giới- chúng phát triển dưới đất từ Virginia đến Georgia, Oklahoma và Missouri. Bây giờ, khi kết thúc chuyển đổi từ giai đoạn nhộng sang trưởng thành, các con ve sầu thoát ra hàng loạt với khối lượng lớn.
Trong một vài tuần lễ mùa hè, ve sầu sẽ ca hát và sinh sản. Rồi chúng sẽ chết, trứng của chúng sẽ nở ra, những con nhộng từ trứng đó sẽ tìm cách chui xuống mặt đất bám vào các rễ cây và phát triển. Mười ba năm sau tính từ bây giờ, thế hệ kế tiếp sẽ trồi lên.
Các nhà khoa học không biết rõ làm thế nào những lứa côn trùng lớn lao này có một lịch trình sống ẩn mình dài như vậy và ngoi lên cùng một lúc? …
Nhưng các khoa học gia biết tại sao ve sầu xuất hiện hàng loạt.
Trước hết, bởi chúng xuất hiện một cách không thường xuyên như vậy, nên không có loài ăn thịt nào có sự tiến hoá cùng thời gian để hiện diện ăn thịt chúng. Thứ nhì, Cicada nổi lên với số lượng lớn gia tăng cơ may sống còn của một cá nhân. Những loài ăn thịt không thể tiêu diệt hết chúng khi hàng ngàn con nổi lên cùng một lúc. “Chỉ riêng những con số lớn lao của những con ve này cũng làm cho loài ăn thịt phát ngán, và bảo đảm sự sống còn cho những con khác”, ông Hoover nói.
Nhưng với khoảng cách thời gian và lý do gì mà chúng có chu kỳ sống là 13 năm? Trong khi đó, nhóm ve sầu ở miền đông Hoa Kỳ có chu kỳ sống là 17 năm. Tại sao có con số 13 và 17?
Yếu tố then chốt là cả hai con số này đều là những số nguyên tố; chúng không thể chia đúng cho bất cứ con số nào nhỏ hơn (trừ số 1). Không phải ngẫu nhiên khi ve sầu tiến hoá theo những chu kỳ sống không thể chia được. Như được giải thích bởi nhà côn trùng học Stephen Jay Gould, các chu kỳ theo số nguyên tố có một lợi thế tiến hoá lớn so với các chu kỳ là những bội số của những số nhỏ hơn, và với một lý do giản dị: Chúng làm cho ve sầu dễ trốn tránh hơn…
Tóm lại, các chu kỳ 13 và 17 năm không thể bị theo dõi bởi bất cứ con số nào nhỏ hơn.
Do đó, chúng trải qua cuộc đời dưới mặt đất, chờ nổi lên theo các khoảng cách thời gian toán học để tránh bị các con thú ăn thịt săn mồi. Tất cả chỉ để sống vài tuần ngắn ngủi trong không khí trong lành trên đôi cánh của nó, và sinh sản một thế hệ khác.
Kiếp ve sầu ở Hoa Kỳ khá ngộ nghĩnh; ở miền đông bắc Hoa Kỳ có đời sống dưới mặt đất 17 năm, xuống miền nam đời sống rút ngắn lại chỉ còn 13 năm. Từ bắc xuống nam chúng xuất hiện cách nhau 7 năm. Khi lên mặt đất chỉ sống được 4 đến 5 tuần rồi chết. Đây cũng lại là những con số lạ lùng, đáng suy nghĩ? Thiên nhiên vạn vật cũng đã có sự xấp xếp huyền diệu nào đó rồi, giải thích chẳng qua để mà giải thích cho có chuyện nói cho vui, thế thôi/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét