Tế nhị tôi không dám hỏi đó là hình ai? Vài năm sau tôi trở về, thì cái hình vẫn nằm đúng vị trí đó lại có thêm đĩa trái cây và mấy cây nhang, như vậy là người nầy được bạn tôi thờ rồi. Tôi tò mò hỏi bạn tôi, được trả lời là “ông Cha, nhưng tên gì thì không rõ.” “Linh lắm đó, người ta nói như vậy nên em thờ”. Tôi cũng lấy làm lạ, chưa bao giờ nghe nói về một Ông Cha nào ở Việt Nam
Ngày 10 tháng 4 năm 2009, chúng tôi khởi hành lúc 5 giờ sáng tại Sài gòn, ghé Trung Lương, Mỹ Tho ăn sáng rồi chạy riết qua Vĩnh Long, tới bến phà Cần Thơ may quá xe qua dễ dàng, chúng tôi trực chỉ Sóc Trăng, rồi Bạc Liêu tới Hộ Phòng là tới Cái Tắc lúc đó là 12 giờ 30 trưa. Ngôi Thánh Đường được xây dựng hết sức kiên cố hiện đại, phòng ốc thênh thang, chưa hoàn thành. Nhà thờ nằm giữa, hai bên là hai toà building kiến trúc nửa tân nửa cổ. Về phía bên mặt cuối khuôn viên là một dãy nhà có 1 lầu dành cho nhà xứ, nhà dì, văn phòng v.v.. rất rộng rãi. Bên trái sau toà building đầu là Trường học. Đối diện Nhà thờ ,-bên kia đường, không biết bao nhiêu hàng quán, lữ xá luộm thuộm. Trước hàng rào nhà thờ nhiều lều quán lợp tôn ộp ẹp che chắn mất kiến trúc nguy nga tráng lệ.
Mộ Cha Trương Bửu Diệp nằm phía sau nhà thờ về phía trái. Không biết bao nhiêu bản tạ ơn được treo trước mộ và dãy tường dài dọc theo nhà nguyện nhỏ bên hong mộ Cha. Phần lớn các bản tạ ơn của người lương và của Việt kiều ở các nước ngoài. Vào văn phòng nơi các dì phước túc trực, có rất nhiều tượng Cha Diệp do người tạ ơn tặng, hai tấm ván hòm của Cha và vô số bản tạ ơn mạ vàng y. Nhìn chung, chúng tôi thấy một không khí sùng bái sự ‘hiển linh của Cha Trương Bửu Diệp’ được toả lan nơi linh địa nầy và vươn rộng ra trên toàn thế giới, thật là một hồng ân cho cả đồng bào lương và giáo Việt Nam. Chúng tôi đã cầu nguyện cho ‘Đất nước an bình, thịnh vượng và nhân dân dược ấm no hạnh phúc’, là trong đó đã có chính chúng tôi rồi.
Tôi có đọc nhiều Web nói về Cha Diệp; trong mỗi Web có vài điểm không giống nhau, ngay như Web của dòng Chúa Cứu Thế mà tôi ’link’ dưới đây, vì vây tôi chỉ xin ghi lại hai bài sau đây được lưu trong vòng của Thánh Đường Tắc Sậy để đọc cho biết, ngoài ra nếu có những thắc mắc về ‘những u ẩn’ chưa được làm rõ, xin để TRUNG TÂM HÀNH HƯƠNG THÁNH PHANXICÔ sẽ bạch hoá về sau...
LONG-NHI
TÓM TẮT TIỂU SỬ
Linh mục Phanxicô TRƯƠNG BỬU DIỆP
Linh mục Phanxicô Trương Bửu Diệp sinh ngày 01-01-1897 được Cha Giuse Sớm rửa tội ngày 02-02-1897 tại họ đạo Cồn Phước, làng Tấn Đức, nay thuộc ấp Mỹ Lợi, xã Mỹ Luông, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang.
Thân phụ là Ông Micae Trương văn Đặng (1860-1935), thân mẫu là Bà Lucia Lê Thị Thanh, gia đình sống tại đạo Cồn Phước.
Năm 1904, lúc Ngài lên 7 tuổi thì mẹ mất. Theo Cha, gia đình dời lên Băctămbăng, Campuchia sinh sống bằng nghề thợ mộc. Tại đây thân phụ Ngài tục huyền với Bà Maria Nguyễn thị Phước, sinh năm 1890, quê quán họ Mỹ Luông, Chợ Mới, An Giang. Kế mẫu đã sinh cho Ngài một người em gái tên là Trương thị Thìn (1913), hiện còn đang sống tại họ đạo Bến Dinh, xã Tân Hoà, Huyện Thanh Bình, tỉnh Đồng Tháp.
Năm 1909, Cha Phêrô Lê Huỳnh Tiền cho Ngài vào Tiểu Chủng Viện Cù lao Giêng, xã Tấn Mỹ, Chợ Mới, An Giang. Mãn Tiểu Chủng Viện, Ngài lên Đại Chủng Viện Nam Vang, Campuchia (lú đó các họ đạo khu vực đồng bằng sông Cửu Long trực thuộc Giáo phận Phnôm Pênh, Campuchia).
Năm 1924, sau thời gian tu học, Ngài được thụ phong Linh mục tại Nam Vang, thời Đức Cha Valentin Hergott. Lễ Vinh quy và Mở tay được tổ chức tại nhà người cô ruột là Bà Sáu Nhiều, tại họ đạo Cồn Phước.
Năm 1924-1927, được bề trên bổ nhiệm làm Cha phó họ đạo Hố Trư, một họ đạo của người Việt sinh sống tại Kandal, Campuchia.
Năm 1927-1929, Ngài về làm Giáo sư tại Chủng Viện Cù lao Giêng.
Tháng 3/1930, Ngài về nhậm họ đạo Tắc Sậy. Trong những năm làm Cha sở. Ngài quan hệ giúp đỡ, thành lập nhiều họ đạo vùng phụ cận như: Bà Đốc, Cam Bô, An Hải, Đầu Sấu, Chủ Chí, Khúc Tréo, Đồng Gò, Rạch Rắn.
Hoàn cảnh xã hội nhiễu nhương, năm 1945-1946, chiến tranh loạn lạc, bà con nhân dân di tản, Cha Bề trên Địa phận Trần Minh Ký ở Bạc Liêu và cả người Pháp cũng gọi Ngài lánh mặt, khi nào tình hình yên ổn thì trở về họ đạo. Nhưng Ngài trả lời: “Tôi sống giữa đoàn chiên và nếu có chết cũng giữa đoàn chiên. Tôi không đi đâu hết.”
Ngày 12/03/1946 , Ngài bị bắt với trên 70 người giáo dân họ đạo Tắc Sậy, bị lùa đi và nhốt chung với bổn đạo trong lẫm lúa của Ông giáo Sự tại Cây Gừa. Do sự tranh chấp giữa các giáo phái, vì bênh vực quyền lợi của giáo dân, Ngài đã chết cho những người bị bắt chung. Ngài mất khi đang thi hành nhiệm vụ chủ chăn. Xác Ngài được vớt lên từ cái ao của Ông giáo Sự, với vết chém sau ót, ngang mang tai và thân xác trần trụi như Chúa Giêsu trên thập giá. Thi hài Ngài được chôn cất trong phòng Thánh nhà thờ Khúc Tréo.
Đến năm 1969, hài cốt Ngài được di dời về nhà thờ Tắc Sậy –nhiệm sở của Ngài thi hành chức vụ Chủ chăn trong 16 năm. Ngôi nhà mồ của Ngài nay được trùng tu và khánh thành ngày 04-06-1989 . Ngài là Cha sở thứ nhì của họ đạo Tắc Sậy.
Lời Đức Kitô đã dạy: “Người mục tử tốt lành hiến mạng sống vì đàn chiên.” Linh mục Phanxicô Trương Bửu Diệp đã thực hiện lời Đức Kitô trong cuộc sống, Ngài đã hiến dâng mạng sống vì đàn chiên. Chúng ta có thể tóm tắt cuộc đời của Cha Phanxicô Trương Bửu Diệp là:
Tận hiến cuộc đời cho Thiên Chúa,
Hy sinh kiếp sống giúp con người.
và:
Sống hiến dâng phó thác,
Chết nêu gương sáng ngời.
để:
Một đời dâng hiến,
Trọn kiếp vinh quang.
Hàng ngàn người lương giáo gần xa đã đến Tắc Sậy với Cha Phanxicô để nguyện cầu, để khấn xin, để trút những nỗi lo, gánh nặng vật chất, tinh thần để Ngài chuyển lên Thiên Chúa, và Thiên Chúa đã chấp nhận chúc phúc cho những khấn ước, nguyện xin.
Xin cảm tạ Hồng ân Thiên Chúa được vinh quang qua Cha Phanxicô. Nhiều người đã đến, đã ở lại, đã trở về, để còn nhớ:
Ra về còn nhớ Tắc Sậy,
Xứ đạo nhỏ bé, sình lầy đường xa.
Hồng ân Thiên Chúa ban ra,
Đoàn con lương giáo gần xa viếng Người.
(Cha Phanxicô)
Những ai đau khổ đôi phần,
Nguyện xin Cha Thánh đỡ đần ủi an,
Những ai gặp bước gian nan,
Nguyện xin Cha Thánh lo toan mọi bề.
Những ai đau khổ đường về,
Cậy trông Cha Thánh tràn trề hồng ân.
Sài gòn, ngày 10/04/2009
TIỂU SỬ HỌ ĐẠO TẮC SẬY
Trên quốc lộ 1A, khi xe chạy qua khỏi cây số 2218 khoảng 500 m, người ta thấy một ngôi nhà thờ trong khuôn rào cao đẹp. Đó là nhà thờ Tắc Sậy,
NHÀ THỜ TẮC SẬY nằm trong địa bàn Ấp 2, xã Tân Phong, huyện Giá Rai, tỉnh Bạc Liêu. Còn họ đạo Tắc Sậy rộng lớn hơn, gồm ấp 2 Thị trấn Hộ Phòng. Ấp 2, ấp Khúc Tréo B, xã Tân Phong, ấp Thành Thưởng, ấp Quyết Thắng, xã An Trạch, huyện Giá Rai. Địa danh Tắc Sậy, theo những người lớn tuổi ở địa phương: có một con đường tắt, nhỏ, đi ngang qua nhà thờ nằm giữa đám lau sậy, vì phát âm của người miền Nam, chữ “Tắt” thành “Tắc”.
Bổn đạo đầu tiên là một ít gia đình từ xa tới như Trà Lồng, Kinh Đức Bà, Hộ Phòng.. Hiện không có ai đã sống trên 80 năm ở họ đạo để cung cấp tài liệu những năm đầu. Tuy nhiên, sổ Rửa tội và những lời truyền khẩu của bậc cố cựu, chúng ta có thể biết Cha Jules DUQUET, người Pháp, thuộc Hội Thừa Sai Paris, cha sở họ Bạc Liêu là người khai sáng ra họ đạo. Có lẽ Tắc Sậy là họ nhánh của Bạc Liêu. Chữ ký đầu tiên trong sổ Rửa tội tại họ đạo của Cha Jean Chrysostome CHẾ THANH TRÍ là ngày 10/06/1925. Đây coi như cột mốc của ngày thành lập họ đạo. Họ đạo tính đến hôm nay, ngày 10/06/2000 vừa tròn 75 năm.
Thời kỳ đầu, chỉ có một số giáo dân sống rải rác trong khu rừng rậm rạp lau sậy, đước, mấm.. Vì không có an ninh, nên Cha Duquet và Chế Thanh Trí thỉnh thoảng ghé qua để Rửa tội, an ủi, nâng đở giáo dân. Đến tháng 8/1926 trở thành họ đạo chính. Cha sở đầu tiên là Cha Phaolô TRẦN MINH KÍNH. Thời của Cha đã có nhà nguyện nhỏ tạm bằng cây rừng vách lá, nằm ở bên sông, thuộc ấp Thành Thưởng, xã An Trạch, Giá Rai, trên phần đất của ông Ba Thái. Cha sở đầu tiên ở từ tháng 8/1926 đến tháng 3/1930.
Tháng 3/1930, Cha Phanxicô TRƯƠNG BỬU DIỆP về nhận nhiệm sở. Ngài dời nhà nguyện về bên quốc lộ, trước là quốc lộ 4 đi từ Cần Thơ xuống Cà Mau, lợp bằng ngói, vách ván bổ kho, cất nhà Cha sở, Dì phước. Thời gian làm Cha sở, Ngài quan hệ giúp đở lương giáo, nhiều người lương trở lại đạo. Ngài lập thêm nhiều đạo quanh vùng Tắc Sậy như: Khúc Tréo, Bà Đốc, An Hải, Chủ Chí, Đầu Sấu, Đồng Gò, Rạch Rắn.. Cộng tác với Ngài có hai Dì phước dòng Chúa Quan Phòng và ba ông biện. Ngài là người có công nhiều với các họ đạo vùng nầy. Tiếng chuông sáng tối vang lên hằng ngày, mời gọi đoàn chiên đến với Thiên Chúa, trên chuông nầy có tên của Cha Phanxicô Trương Bửu Diệp. Đó là một kỹ vật của Cha còn tại họ đạo. Hoàn cảnh xã hội nhiễu nhương, giáo dân di tản. Sau sự hy sinh anh dũng, chết thay cho hơn 70 tín hữu của Cha ngày 12/09/1946, họ đạo tản mát, nhà thờ, nhà chung, tài sản bị cướp giựt, đốt phá, chỉ còn ít gia đình ở lại trong thời nhiễu nhương. Thời gian từ 1946 đến 1956, thỉnh thoảng có Cha Gioan Bta Phạm Bia Vàng, Phêrô Trần Minh Ký, Micae Lê Tấn Công, Alphongsô Nguyễn Thiên Tứ, Phanxico Nguyễn Văn Dương từ các họ Bạc Liêu, Cái Hưu (Vĩnh Mỹ), Cà Mau đến sang qua giúp đở.
Vào năm 1952, Đức Cha Gioan Bta Chabalier, Giám mục Giáo phận Phnom-Penh (Nam Vang) Campuchia, cùng hai sĩ quan người Pháp muốn tái lập họ đạo, đã kêu gọi hai ông Đominicô Trần Đại Phước và Phêrô Nguyễn Văn Mạnh, ở Hộ Phòng, về dưng lại nhà thờ. Tình thế yên ổn, giáo dân qui tụ lại dần dần. Ngôi nhà nguyện lại được hình thành, bằng cây tràm lợp lá, hai căn tám thước, để sớm tối cầu kinh. Năm 1956, Cha Louis Marcello ĐẶNG TUẤN ANH (albéza) được bề trên cắt cử đến để chăm sóc đoàn chiên. Ngài nới rộng nhà nguyện thành bốn căn dài 12 mét, nhà Dì, nhà xứ dù đơn sơ nhưng cũng là nơi ấm áp tình người, có nơi cho con em học tập. Cha ở họ đạo đến tháng 2/1958.
Đến tháng 8/1958, Cha Gioan Bta HỒ VĂN ĐỢI về chăm sóc họ đạo. Vì tình hình an ninh, nên Cha sở thường lánh mặt lên ở trên quận, cách họ đạo 7 km, từ đó mới có thêm nhà nguyện, nhà xứ, nhà quý Dì tại Giá Rai. Chiến tranh lại xẩy ra. Ngài bất đắc dĩ phải thành lập lực lượng để giữ gìn họ đạo và vùng phụ cận được an toàn. Năm 1963 Cha xây nhà thờ bằng vật liệu kiên cố, rộng 10 mét, dài 32 mét, lợp thiếc trên phần đất như hiện nay. Rủi ro, Ngài bị trọng thương. Hai họ đạo Tắc Sậy, Giá Rai lại vắng bóng Linh mục, nhà chung hai họ lại vắng lặng, giáo dân một số lại tìm nơi an toàn để cư ngụ.
Đầu năm 1965, Linh mục Giuse NGUYỄN VĂN TỊCH về làm Cha sở. Quen chịu đựng dẻo dai trong những giai đoạn khó khăn, họ đạo lại hồi sinh. Những họat động xã hội, truyền giáo, cơ sở kỹ nghệ được thiết lập tại Hộ Phòng. Trường học xây dựng kiên cố gồm hai dãy, mỗi dãy 4 phòng, đáp ứng nhu cầu học tập của con em lương giáo. Riêng phần Cha ở một nhà lá nhỏ trên đìa hội. Cha đã qui tụ những giáo dân di tản do chiến tranh ở Đầu Sấu, Chủ Chí, Chợ Hội lập thành họ đạo Hoà Bình, ở ấp 3, Tân Phong. Ngài đã di hài cốt của Cha Phanxicô Trương Bửu Diệp, chôn ở phòng thánh nhà thờ Khúc Tréo về phía đầu nhà thờ Tắc Sậy năm 1969. Cha ở họ đạo dến tháng 5/1970.
Từ tháng 5/1970 đến tháng 6/1971, Cha Phanxicô LÃ THANH LỊCH về tiếp tục những công việc đang phát triển tại họ đạo. Được một năm, Cha đổi về Viện Đại học Đà Lạt nhận nhiệm vụ mới.
Tháng 7/1971, Cha Antôn NGUYỄN TRI VIỄN được bề trên đặt là Cha sở. Với những cơ sở sẳn có, Ngài chú tâm lo cho giáo dân về mặt tôn giáo nhiều hơn, thường xuyên lên xuống có mặt tại hai họ Giá Rai - Tắc Sậy. Biến cố lớn của đất nước năm 1975 làm thay da đổi thịt con người, có kẻ hoang mang lo lắng, có người vui mừng. Cha ở họ đạo đến tháng 8/1976. Thời gian nầy có Cha Phêrô Lê Văn Duyệt đến giúp khi Cha sở một thời gian đau, đi vắng. Trong giai đoạn giao thời, có Cha Giacôbê Lê Văn Tỏ, Phanxico Huỳnh Văn Sơn đến họ đạo để ban các Bí tích.
Tháng 4/1977, Cha Antôn VŨ XUÂN VINH, từ Phó tế lên chức Linh mục và nhận nhiệm vụ Cha sở. Theo sự thay đổi địa dư của nhu cầu xã hội, Ngài sửa mặt tiền nhà thờ quay ra quốc lộ 1 A, xây đài Đức Mẹ Fatima đứng trên vòng bán nguyệt, xây tháp chuông. Chính Cha là người đã phát động niềm tin vào Cha Phanxicô TRƯƠNG BỮU DIỆP, Ngài di dời hài cốt và xây nền mộ cho Cố Linh mục. Từ thời Ngài, bắt đầu có nhiều người ở khắp nơi đến để cầu nguyện, xin ơn hoặc cảm tạ hồng ân của Thiên Chúa trao ban qua bàn tay, lời nguyện chuyển cầu của Cha Phanxicô. Cha ở họ đạo dến tháng 9/1986.
Tháng 10/1986, nhận bài sai của Đức Giám Mục Giacôbê Nguyễn Ngọc Quang, Cha Martino NGUYỄN NGỌC TỎ về làm Cha sở họ đạo. Vì phải lấy đất làm chân nền cho quốc lộ 1 A, nên trong khuôn viên nhà thờ ngoài những phần đất xây dựng cơ bản nhà thờ, nhà xứ, nhà Dì phước, trường học, phần đất lớn hơn còn lại là ao đìa, lung láng, mương rãnh sình lầy. Theo đà tiến của xã hội vào những năm cuối thế kỷ XX, Ngài san lấp mặt bằng, khi bằng sức lao động con người, khi bằng cơ giới, lót đá thềm trong khuôn viên. Để có nơi trang nghiêm xứng đáng hơn làm nơi thờ phượng, sáng chiều kinh lễ, Ngài đổ mái nhà thờ bằng thiếc thay bằng ngói, sửa lại cung thánh, nền nhà thờ. Theo nhu cầu từng giai đoạn, Ngài di dời và xây mới nhà cộng đoàn Nữ tu, xây dựng nhà xứ mới rộng rãi, thoáng mát. Vừa làm nơi cầu nguyện vừa tạo cảnh quang cho khuôn viên, những tượng đài Mẹ Sầu bi, Mẹ Nhân loại, thánh Têrêsa Hài đồng lần lượt mọc lên. Bờ kè, đường đi cũng được xây dựng, chỉnh trang.
Mối bận tâm lớn của các vị chủ chăn từ ngàn xưa, là mở mang kiến thức và học vấn cho giáo dân để kịp đà tiến của xã hội. Vì thế, từ những năm đầu thành lập họ đạo, ngôi trường dù có đơn sơ cũng là nơi cho các em học hỏi cho biết đọc biết viết và thấm nhuần những căn bản giáo lý của đạo. Nhu cầu học tập càng nhiều, Cha phải trùng tu và xây thêm lớp học mới có lầu, vì đất hẹp. Các Nữ tu Chúa Quang Phòng được trao phó trách nhiệm điều khiển và trông nom dạy dỗ con em không phân biệt lương giáo, với sự trợ lực của các giáo viên chuyên nghiệp, hơn phân nửa là giáo dân trong họ đạo.
Trong khuôn viên nhà thờ, có ngôi mộ chứa hài cốt Cha Phanxicô TRƯƠNG BỮU DIỆP, nhiều người tinh tưởng linh thiêng, nhiều khách hành hương đến viếng, mỗi ngày một đông thêm từ thập niên 1990. Ngôi nhà mồ của Ngài được trùng tu và khánh thành ngày 04/06/1989, nhằm lễ Thánh Tâm Chúa Giêsu, bổn mạng họ đạo. Sau nhiều năm chuẩn bị, trong tuần tỉnh tâm thường niên của các Linh mục địa phận, Đức Cha Emm. Lê Phong Thuận, Giám mục giáo phận Cần Thơ, đã nâng cơ sở Tắc Sậy lên thành TRUNG TÂM HÀNH HƯƠNG THÁNH PHANXICÔ ngày 21/01/1997.
Nhìn lại 75 năm thăng trầm của họ đạo, gần như không lúc nào thiếu vắng Linh mục và Tu sĩ ở giữa và ở với giáo dân. 75 năm: 9 đời Cha sở, 11 đời Trưởng cộng đoàn Nữ tu, cùng nhiều Linh mục và Tu sĩ đã giúp, chung sống với họ đạo. Sự hiện diện nầy là một hồng ân và tình thương của Thiên Chúa ban xuống cho họ đạo. Tiếc thay, họ đạo chỉ hiến dâng trong cánh đồng truyền giáo của Thiên Chúa, phục vụ Giáo hội và con người, được 7 Nữ tu dòng Chúa Quang Phòng. Hiện đang có 22 em dự tu nam nữ. Tính đến hôm nay (10/06/2000) họ đạo có 1223 giáo dân sống trong 5 khu giáo. Một Hội đồng Giáo xứ trẻ trung, năng động. Giới Gia trưởng, Hiền mẫu điều có người tham gia trong Ban Trị Sự khu năng nổ. Giới trẻ sinh động, thiếu nhi siêng năng, hăng hái. Nhóm cầu nguyện, Legio Mariae hoạt động tích cực.
Mừng kỷ niệm 75 năm thành lập họ đạo là một cột mốc để họ đạo nhìn lại những hồng ân Chúa thương ban, những việc đã làm được và chưa làm được. Mừng 75 năm thành lập cũng là một đòn bẩy để vươn lên trong những tháng ngày còn lại, để thế hệ kế thừa phấn đấu sống đẹp hơn, hoàn thành trách nhiệm tốt hơn trong tình thương của Thiên Chúa và Giáo hội, để mỗi thành viên trong họ đạo xứng đáng là người con thảo của Thiên Chúa, người con ngoan của Linh địa có hài cốt cố Linh mục Phanxicô, người con hiền của xã hội sống trong văn minh tình thương.
Nguyện xin hồng ân của Thiên Chúa xuống đầy tràn trên họ đạo và mọi người.
XEM THÊM HÌNH ẢNH: (Click vào đây để xem, vì Picasa Web Albums đã ngưng hoạt động)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét